Τοpwoman η Ερατώ Χατζησάββα: Η πρώτη γυναίκα Πρύτανης της Σχολής Καλών Τεχνών μετά από 186 χρόνια ζωής – Ποια είναι η σπουδαία ζωγράφος

Μία γυναίκα με ήθος, αρχές κι επιβλητικότητα!

Ο λόγος για την Ερατώ Χατζησάββα, Πρύτανη της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών.

Η Ερατώ Χατζησάββα γεννήθηκε στη Λευκωσία την 1η Ιανουαρίου του 1966. Αποφοίτησε από το Λύκειο Κύκκου και σπούδασε αρχικά στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών Επιστημών και στη συνέχεια με υποτροφία του ΙΚΥ στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας από την οποία αποφοίτησε με άριστα το 1990.με καθηγητές τους Τρ. Πατρασκίδη, Ηλ. Δεκουλάκο και Δ. Κοκκινίδη.

Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο κοινό πρόγραμμα της ΑΣΚΤ με το Πανεπιστήμιο Πατρών στις «Ψηφιακές Μορφές Τέχνης».

Από το 2000 δίδαξε στο Ζ’ Εργαστήριο Ζωγραφικής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας, με διευθυντή τον καθηγητή Γιάννη Ψυχοπαίδη, ένα από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες ζωγράφουςκαι στη συνέχεια εξελέγη στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας ως επίκουρος καθηγήτρια.

Από το 1987 έως σήμερα έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες ομαδικές εκθέσεις και έχει πραγματοποιήσει αρκετές ατομικές, καταφέρνοντας να προσελκύει πάντοτε το ενδιαφέρον του κοινού και του καλλιτεχνικού χώρου.Τα τελευταία χρόνια, η καλλιτέχνις διερευνά με εμμονή την απόδοση του πλασματικού χώρου μέσα από δύο διαφορετικές τεχνικές: τη ζωγραφική και το βίντεο.  Ουσιαστική αναζήτηση στο εικαστικό της έργο είναι η διεύρυνση των χωρικών ορίων και η απόδοση της μεταβλητότητας της οπτικής σκοπιάς του κόσμου και της ζωής, που εντείνεται θεαματικά μέσα από τις δυνατότητες που δίνει η τεχνολογία.

Το 2005, διακρίθηκε στη Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας με το Πρώτο Βραβείο «Χρυσός Φάρος».

Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Εργα της βρίσκονται στη στην Κρατική Πινακοθήκη Κύπρου, στη Συλλογή Δάκη Ιωάννου, στη Συλλογή του Ιδρύματος Λεβέντη, στη Συλλογή του Ιδρύματος Κακογιάννη και σε άλλες ιδιωτικές συλλογές.

Η θητεία της θα λήξει στις 31 Αυγούστου 2027. Είναι η πρώτη γυναίκα πρύτανης του ακαδημαϊκού ιδρύματος, το οποίο μετρά 186 χρόνια ζωής.

Η δύναμη της τέχνης είναι η εσωτερική παρόρμηση του δημιουργού

– Ποιο ρόλο έχει το αρχέτυπο της Αφροδίτης στη ζωή σας και ποιους συνειρμούς απελευθερώνει;

Η Αφροδίτη ως θεότητα και αρχέτυπο είναι θεά της ομορφιάς και της αρμονίας, του πόθου αλλά και της πειθούς. Δεν είναι τυχαίο που στη συνοδεία της θεάς ανήκουν η Ήβη, η Αρμονία, οι Ώρες, η Πειθώ, ο Ίμερος, ο Πόθος και οι Χάριτες, μία σειρά μικροθεότητες που προσμετρούν μια άλλη διάσταση στο αρχέτυπο της θεάς. Εκείνο της αρμονικής συμμετρίας, της ομορφιάς και του έρωτα για τα ανθρώπινα και τα μεγάλα ιδανικά.

– Τι είναι αυτό που σας ελκύει στην εικονογραφία της Μεγάλης Θεάς της Κύπρου;

Με γοήτευε πάντα το γεγονός ότι η Θεά ήταν Κύπρις, Παφία και Κυπρογένεια. Οι μύθοι της εμπότισαν τα παιδικά μου χρόνια. Ταξιδεύοντας προς την Πάφο, τόπο της καταγωγής μου, ένιωθα πως εκείνο το σημείο της διαδρομής, ανάμεσα στα Κούκλια και την Πέτρα του Ρωμιού ήταν ένα τοπίο μαγικό. Δίπλα, ανάμεσα στο μεγάλο ιερό της Θεάς και το ακρογιάλι, όπου αναδύθηκε μέσα από τα κύματα. Όχι τυχαία, από παιδί αγάπησα την Αναδυόμενη Αφροδίτη του Μποτιτσέλι. Από φοιτήτρια άρχισα να μελετώ τα έργα της Αφροδίτης στα μεγάλα μουσεία. Συγκέντρωνα μνήμες και υλικό. Η Αφροδίτη ήταν η πιο οικεία μορφή των ζωγράφων της Αναγέννησης. Ίσως γιατί η γυμνή απεικόνιση της δεν προκαλούσε ή καλύτερα συνέβαλλε στην ανατροπή της κυρίαρχης σεμνοτυφίας των χρόνων του Μεσαίωνα. Ο μύθος λοιπόν της Αφροδίτης ή πιο σωστά οι μύθοι γύρω από τη Θεά με γοήτευαν. Από την άλλη η άμεση σχέση της με την Κύπρο μου δημιουργούσε ένα αίσθημα χρέους. Νομίζω, για παράδειγμα, ότι η Πάφος υπάρχει στην παγκόσμια γεωγραφία γιατί είναι η πατρίδα της Αφροδίτης. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα του Επαναπατρισμού της Θεάς στο γενέθλιο τόπο.

– Ποιες εκφραστικές και τεχνικές ανάγκες εξυπηρετεί το ενδιαφέρον σας για τις τρισδιάστατες επιτοίχιες αποτυπώσεις;

Στο εργαστήρι του καθηγητή Γιάννη Ψυχοπαίδη, ενός μεγάλου καλλιτέχνη, έμαθα αφενός τον σεβασμό σε κάθε μορφή τέχνης και αφετέρου τη συστηματική ενασχόληση με την έρευνα και τις πειραματικές αναζητήσεις. Το αίτημα της τρισδιάστατης αποτύπωσης ενός ζωγραφικού έργου είναι παλαιό αίτημα που ελκύει τους νεότερους εικαστικούς. Τα πολυμέσα ως εικαστικό εκφραστικό μέσο αποτελούν τα τελευταία χρόνια ευρύ πεδίο αναζήτησης. Ο Επαναπατρισμός της Θεάς είναι μια κυκλική μελέτη πάνω σε έργα της Αναγέννησης με πολυμεσική προσέγγιση αλλά και παραδοσιακή αποτύπωση. Βασικά αναδιαμορφώνω το σκηνικό τοπίο έτσι που το έργο να κινείται στα νερά και στα τοπία της Κύπρου. Αυτό επιτρέπει μια σειρά συγχρονιστικές προσεγγίσεις που καταλήγουν σε τρισδιάστατα επιτοίχια έργα.

– Πώς σχηματοποιείτε την έννοια του Επαναπατρισμού σ’ αυτό το στάδιο της ζωής και της πορείας σας; Σχετίζεται και με τη νοσταλγία;

Η προσωπική νοσταλγία ενυπάρχει ως αδιόρατο, αλλά δυνατό αποτύπωμα. Είναι ο προσωπικός μου νόστος. Έφυγα μόλις τελείωσα το Λύκειο, σπούδασα στην ΑΣΚΤ και εγκαταστάθηκα στην Αθήνα. Μεγάλωσα στη Λευκωσία κι έζησα τις πικρές δοκιμασίες της, το πραξικόπημα, την εισβολή, την προσφυγιά και το δράμα των αγνοουμένων. Τα αεροπλάνα που βομβάρδιζαν την πόλη, οι σειρές με τα αντίσκηνα δεν σημάδεψαν μόνο, πλήγωσαν τη μνήμη μου. Γι’ αυτό η προσφυγιά, η κυπριακή και η σύγχρονη, αποτελούν σημαντική παράμετρο του έργου μου. Η Κύπρος είναι το βίωμά μου όπου και να βρίσκομαι, όπου και να δουλεύω. Κουβαλώ μέσα μου ως γονιδιακό αποτύπωμα τις Αρόδες, τόπο καταγωγής του πατέρα μου και τον Στατό  της μητέρας μου.

– Νιώσατε ποτέ να συγκρούονται η ακαδημαϊκή και η καλλιτεχνική σας ιδιότητα;

Όχι. Η μία συμπληρώνει την άλλη. Ως καλλιτέχνης είμαι ελεύθερη στο χώρο της εικαστικής μου δημιουργίας. Ως ακαδημαϊκός είμαι σε συνεχή επικοινωνία με τους φοιτητές, τους νέους καλλιτέχνες. Είναι μία σχέση δημιουργικής επικοινωνίας, που με γεμίζει χαρά. Προσωπικά, είχα την ευκαιρία να στηριχτώ από σπουδαίους καθηγητές όπως ο Δημοσθένης Κοκκινίδης, ο Ηλίας Δεκουλάκος και για πολλά χρόνια ο Γιάννης Ψυχοπαίδης κι ο Γιώργος Λαζόγκας. Και φιλότεχνοι όπως ο Δημήτρης Πιερίδης και ο δρ. Ανδρέας Πίττας. Τους οφείλω πολλά. Εύχομαι κι οι φοιτητές μου να έχουν την ίδια δωρεά. Εγώ θα είμαι πάντα δίπλα τους.

– Ποιες είναι οι αναζητήσεις και οι προβληματισμοί των νέων που επιλέγουν σήμερα τις καλές τέχνες; Έχουν περισσότερες δεξιότητες;

Οι καλές τέχνες είναι ένα γοητευτικό ταξίδι, ένας γοητευτικός προορισμός. Αν ξεκινά κάποιος σπουδές στις καλές τέχνες για να κάνει επαγγελματική καριέρα είναι σίγουρα σε λάθος δρόμο. Η τέχνη είναι έρωτας, είναι λειτουργία, είναι δημιουργία. Και μέσα από τη δημιουργία επέρχεται η αναγνώριση και η καταξίωση. Η εικαστική δημιουργία δεν είναι θέμα δεξιοτήτων. Είναι θέμα ζωής, αναπνοής και πορείας. Οι νέοι καλλιτέχνες σίγουρα αποτελούν το μέλλον της τέχνης. Ακολουθούν συχνά νέους δημιουργικούς δρόμους και προσεγγίσεις. Χωρίς να εγκαταλείπουν το παραδοσιακό. Λίγοι χρησιμοποιούν το χρωστήρα κι όλο και περισσότεροι τα πολυμέσα.

Διαβάστε τη συνέχεια της συνέντευξης εδώ: philenews.com